Znate li da se iza vašeg osmeha krije ceo svet? Svet zuba, korena, nerava i kostiju koji nam pomaže da žvaćemo, govorimo i, naravno, da se smejemo. Da bi taj svet bio zdrav, ponekad je potrebno pogledati malo dublje. I kako to učiniti? Jednostavno − snimanjem zuba!

Snimanje zuba je procedura koja koristi niskoenergetske rendgenske zrake za proizvodnju slika unutrašnjosti zuba, kostiju i mekih tkiva. Ove slike su od neprocenjive vrednosti za stomatologe jer im omogućavaju da dijagnostikuju različite probleme, od karijesa do složenih oralnih bolesti.

Zašto je snimanje zuba važno?

Mnogi zubni problemi, kao što su karijesi ispod plombe ili ciste, ne pokazuju nikakve simptome u ranim fazama. Snimanje omogućava stomatologu da ih otkrije na vreme i spreči ozbiljnije komplikacije. Redovne posete stomatologu uz urađen snimak zuba pomazu vašem stomatologu da dobije potpuni uvid u zdravlje vaših zuba.

Pre složenih procedura, kao što su vađenje zuba, lečenje kanala korena ili ugradnja implanta, stomatolog će verovatno zahtevati snimanje kako bi dobio detaljan pregled stanja vaših zuba i kostiju.

Redovno snimanje omogućava stomatologu da prati promene u vašem oralnom zdravlju i otkrije potencijalne probleme u ranoj fazi.

Vrste snimanja zuba

Postoji više vrsta snimanja zuba, a izbor zavisi od potreba pacijenta i dela usne duplje koji se pregleda.

• Intraoralni snimci:

1. Periapikalni snimak: Prikazuje jedan zub i njegov koren, zajedno sa okolnom kosti. Koristi se za dijagnostiku karijesa, cista i upale korena.
2. Ugrizni udarac: Prikazuje krunice gornjih i donjih zuba u zoni kontakta, što omogućava otkrivanje karijesa između zuba.
3. Okluzalni snimak: Prikazuje sve zube u gornjoj ili donjoj vilici i koristi se za dijagnozu velikih lezija ili za planiranje ortodontskih tretmana.

• Ekstraoralni snimci:

1. Panoramski snimak (ortopan): Pruža pregled cele vilice, uključujući sve zube, sinuse i zglob vilice. Koristi se za dijagnostiku raznih problema, od karijesa do cista i tumora.
2. Konusni snop CT (CBCT): Ova vrsta snimanja stvara trodimenzionalnu sliku vilice, što omogućava stomatologu da detaljno vidi strukturu kostiju i mekog tkiva. Koristi se za planiranje složenih procedura, kao što je implantacija.

Kako se izvodi snimanje zuba?

Snimanje zuba je rutinska procedura koja se svakodnevno koristi u stomatološkoj praksi i služi kao odličan alat za optimizaciju postavljanja dijagnoze pacijenta. Celokupna procedura je vrlo jednostavna i brza. Deo pripreme pacijenta podrazumeva koršćenje zaštitne olovne pregače čija je uloga da minimalizuje izloženost zračenju. Pored toga pacijent je u obavezi da skine sa sebe sve metalne predmete kao što su nakit, satovi, proteza, naočare, s obzirom na to da može doći do ometanja kvaliteta snimka.

Sledeći korak ove procedure je izvršavanje samog snimka. U toku snimanja pacijent može da stoji ili sedi što zavisi od samog rendgenskog aparata koji se koristi. Prilikom snimanja pacijent je u obavezi da koristi mali plastični držač koji omogućava da film ili senzor budu u pravilnom položaju unutar usta. Iako na prvu ruku deluje komplikovano, ova procedura je vrlo efikasna i traje svega nekoliko minuta.

Prednosti digitalnih snimaka

Poslednjih godina digitalna slika je postala standard u stomatologiji. Imaju brojne prednosti u odnosu na tradicionalne filmske snimke:

• Ušteda vremena: Digitalne slike se mogu odmah prikazati na računaru, što omogućava stomatologu da brzo postavi dijagnozu.
• Kvalitet sllike: Digitalne slike pružaju oštriju i detaljniju sliku, što olakšava dijagnozu.
• Manja doza zračenja: Digitalne slike zahtevaju manju dozu zračenja, što je posebno važno za decu i trudnice.
• Mogućnost skladištenja i deljenja: Digitalni snimci se mogu lako sačuvati i poslati drugim stručnjacima.

Bezbednost snimanja zuba

Mnogi pacijenti se plaše snimanja zuba zbog izlaganja zračenju. Međutim, količina zračenja kojoj ste izloženi tokom snimanja zuba je veoma mala i smatra se bezbednom. Stomatolozi koriste zaštitnu opremu kako bi smanjili izloženost pacijenata zračenju, a savremeni rendgenski aparati su dizajnirani da emituju minimalnu količinu zračenja. Doza zračenja tokom jednog snimanja zuba iznosi oko 0.005 milisiverta (mSv), što je ekvivalentno količini zračenja kojoj smo izloženi tokom jednog dana iz prirodnih izvora (npr. sunčevo zračenje ili radon u vazduhu).

Preporuka od strane stručnjaka je da se snimanje zube radi jednom u na svakih 1-3 godine. Kod nekih pacijenata koji su skloni stomatološkim problemima sasvim je u redu da se snimanje zuba radi i češće.

Kritične grupe kada je u pitanju snimanje zuba su trudnice i deca. Snimanje zuba nije poželjno kod trudnica naročito onih u prvim fazama trudnoće, a ako je snimanje zuba neophodno onda se koriste dodatne mere opreza. Deca su takođe osetljiva grupa kada je u pitanju snimanje zuba imajući u vidu da su njihove kosti tanje i osetljivije na zračenje.

I pored svega ovoga, snimanje zuba i dalje ne emituje dovoljnu količinu zračenja koja bi mogla da naškodi ljudima. Da biste stekli bolju perspektivu uporedićemo nekoliko slučaja:

• Jedan intraoralni snimak zuba približan je količini prirodnog zračenja u jednom danu
• Panoramski snimak približan je zračenju tokom leta avionom od 2–3 sata